Vanasan vanaları, içerisinden geçecek akışkanın basıncına, sıcaklığına, korrozif özelliğine göre seçilmiş çeşitli malzemelerden üretilir.

İç aksamlarda, ANSI B16.34 standardının belirlediği malzeme grupları arasından söz konusu iç aksam (trim) konfigürasyonuna en uygun materyaller seçilmekte ve kullanılmaktadır.

DÖKÜM MALZEMELERİ:

ASTM A216 Gr WCB
Malzeme grubu 1.1:
Bu döküm karbon çeliği, vananın basınca maruz kalan gövde kısmının yapımında kullanılmaya elverişli bir çeliktir. Çekme mukavemetinin yüksek oluşu ve aynı zamanda kırılmaya karşı dayanıklılığı, bu çeliğin sistemde meydana gelebilecek vuruntulara karşı yüksek bir dayanıklılığa sahip olmasını sağlar. Kaynak edilebilme özelliği çok yüksektir. Doymuş ve kızgın buhar devrelerinde, sıcak ve soğuk su devrelerinde, korrozif olmayan yağ, gaz, hava ve diğer akışkan devrelerinde kullanılmaya çok elverişlidir. Düzenli ve genel kullanım amaçlı bütün vanalarda kullanılan karbon çeliğidir. 425°C sıcaklıkların üzerindeki sıcaklık şartlarında tavsiye edilmez.

ASTM A217 Gr WC6
Malzeme Grubu 1.9:
Krom Molibden alaşımlı çeliktir. Bu çeliğin, çalışma sıcaklığı 1100F (595°C)'a kadar olan devrelerde kullanılması önerilir. Yüksek sıcaklıklarda grafitleşmeye ve normal elastik sınırının altında şekil değiştirmeye (creep) karşı dayanıklılığı çok yüksektir. Kaynak edilebilme özelliği yüksektir.

ASTM A217 Gr WC9
Malzeme grubu 1.10:
Krom Molibden alaşımlı çeliktir. Bu çeliğin, çalışma sıcaklığı 1050F (570°C)'a kadar olan devrelerde kullanılması önerilir. Bu sıcaklığın üstündeki çalışma şartlarında oksitlenme olabileceği gözönünde bulundurulmalıdır.

ASTM A217 Gr WC1
Malzeme grubu 1.5:
Molibden çeliği olarak bilinir. 850F (455°C)'a kadar olan sıcaklıklarda tavsiye edilir. Düşük karbonlu ve kaynağa elverişli bir yüksek sıcaklık çeliğidir.

ASTM A217 Gr C5
Malzeme grubu 1.13:
Yüksek sıcaklık derecelerinde çalışan buhar, su, yağ veya gaz devrelerinde kullanılması önerilir. Çalışma sıcaklığı 1100 F (595°C)'a kadar olan devrelerde creep, korrozyon, erozyon ve grafitleşmeye karşı dayanıklılığı en yüksek olan çeliktir. Kükürtlü yağ devrelerinde korozyona karşı yüksek bir dayanıklılığa sahip olduğundan rafineri hizmetlerinde kullanımı önerilir. Kaynak birleştirmesi zor olan malzemedir.

ASTM A351 Gr CF8
Malzeme grubu 2.1:
18.8 Krom Nikel çeliğidir. Kullanım alanı çok geniş olan östenitik paslanmaz çeliktir. AISI 304 kalite paslanmaz çelik olarak da bilinir. Yüksek korozyon ortamlarında ve 540°C sıcaklığa kadar kullanılabilir.

ASTM A351 Gr CF8M
Malzeme grubu 2.2:
Bu östenitik paslanmaz çeliğin bileşimine molibden katmakla korozyona karşı dayanıklılığı arttırılmıştır. 18Cr9Ni2Mo çelik veya AISI 316 kalite paslanmaz çelik olarak da bilinir. 2.1 malzeme grubunun uygun olmadığı korozif ortamlarda kullanılır. 540°C dan yüksek sıcaklıklarda tavsiye edilmez.

DÖVME MALZEMELERİ:

Dövme işlemi ile çeliğin tane yapısı sıkıştırılarak daha yoğun bir duruma getirildiğinden korozyona ve erozyona karşı dayanıklılığı büyük ölçüde arttırılmış olur. Bunun haricinde, çeliğin iç yapısında gizli kalmış bulunan özürlerin yok edilmesi de sağlanmış olur. Bu sebeplerle çelik dövme vanalar, petrol rafinerileri, petrol ve gaz üretim alanları, elektrik enerjisi üretim santralleri, yüksek basınç ve sıcaklıktaki buhar ve petrol boru hatları gibi geniş ve çeşitli alanlarda kullanmak için ideal vanalardır.

Dövme çelik vanaların imalatında kullanılan materyallerin seçiminde özellikle sağlamlık, dayanıklılık, sıcaklığa ve vuruntuya karşı mukavemet göz önünde bulundurulmaktadır. Dövme çelik vanalar için genelde ASTM A105 karbon çeliği kullanılmaktadır. İsteğe göre alaşımlı ferritik çelik olarak ASTM A 182 Gr F11veya ASTM A182 Gr F5, alaşımlı östenitik çelik olarak da ASTM A 182 Gr. F304 veya ASTM A 182 Gr. F316 standartlarına uygun çelikler kullanılabilir.

Trim malzemesi olarak müşteri ihtiyaçlarına göre %13 Kromlu F6 (410, 420) veya %18 Kromlu F304 ve F316 kullanılır.

Vida uçlu (dişli) dövme vanalarda uç bağlantıları içten (female) vidalı olup, NPT vida dişleri ANSI B 2.1'e göre ve boru dişleri DIN 2999 (R)'a göre açılır. Soket uçlu dövme vanalarda, soket ölçüleri ANSI B 16.11'e göre açılmıştır. Flanşlı tip dövme vanaların flanşları gövdeye kaynak bağlantılıdır. Kaynak Prosedürü ANSI B 31.3 standardının belirlediği esaslara göre uygulanır. ANSI standardındaki vanaların flanş boyutları ANSI B 16.5'e veya DIN 2501'e uygundur.

ASTM A105
Malzeme grubu 1.1:
Genel kullanım amaçlı bir karbon çeliğidir. 425°C sıcaklığının üzerine çıkıldığı zaman grafitleşmeye ve korozyona karşı dayanıklılığın azalacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Su, buhar, yağ ve atmosferik aşınmalara dayanıklıdır.